► Gürer: Ağaç sayısı artıkça üretimin değil ithalat artması dikkat çekici. 2005 yılından itibaren 582 bin 389 dekar tesis edilen ceviz bahçeleri ile sağlanan üretim, ceviz ithalatını azaltmadı.
HABER: TİCARET GAZETESİ HABER MERKEZİ
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi tarafından yanıtlanması istemiyle verdiği yazılı soru önergesinde ABD, Şili ve Orta Asya ülkelerine her yıl ortalama 150-200 milyon dolar ödeme yaparak ceviz ve badem gibi ürün ithal edildiğine dikkat çekti.
Gürer, ağaç sayısı ve üretim alanı sürekli artmasına rağmen, verimin aynı oranda artmadığı ceviz ve badem için ülkemizin her yıl milyonlarca dolar ödeyerek bu ürünleri ithal etmesini meclis gündemine taşıdı.
Gürer’in önergesine yanıt veren Kirişçi ise 2002 yılından bu yana cevizde üretim alanının %997, verimin ise %171 arttığını açıkladı. Kirişçi, aynı süre içinde bademdeki üretim alanının %640 artarken, üretimin ise yüzde 334 arttığını belirtti.
“KABUKLU CEVİZ İTHALATI SÜREKLİ ARTIYOR”
Gürer, Türkiye’nin tüm şartlar uygun olmasına rağmen ne yazık ki ceviz ve bademde kendi kendine yeten bir ülke konumuna gelemediğini belirtti. Cevizin verimi düşük olmasının üretici gelirini etkilediği gibi ülkemizi en fazla ithalat yapan ülke konumuna taşıdığına da dikkat çeken Gürer, “Ceviz ağaç varlığı artmasına rağmen aynı oranda verim alınamamaktadır” diye konuştu.
“Ağaç sayısı artıkça üretim değil ithalat artması dikkat çekicidir 2005 yılından itibaren 582 bin 389 dekar tesis edilen ceviz bahçeleri ile sağlanan üretim ceviz ithalatını azaltmadı. İthalatta ilk sırada yüzde 40 paya sahip ABD gelirken Şili, Çin, Özbekistan, İran başlıca ithalat yapılan ülkeler. Ülkemizde üretimde Mersin, Kahramanmaraş, Bursa ilk sırada illerdir, üretimde ağaç sayısı da artsa da cevizde ithalat bitmiyor. Çok farklı bölgelerde ceviz ile ilgili ağaçlandırmalar yapılsa da istenen boyutta üretim artmaması ağaç tercihinden, yetişme alanı ile bakımına kadar sorunların sürmesinin de etkisi olduğu da görülüyor” diye konuştu.
“CEVİZ ÜRETİMİ 120 BİN TONDAN 325 BİN TONA YÜKSELDİ”
Gürer’in soru önergesine yanıt veren Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, 2002 yılında 14.000 ha alanda 120.000 ton oban ceviz üretiminin, 2021 yılında 153.520 ha alanda 325.000 ton olarak gerçekleştiğini belirtti.
Kirişçi, Çiftçi Kayıt Sistemi’nde 2021 yılında 143.817 ceviz üreticisinin bulunduğunu da açıkladı.
Cevizde 2002-2021 yılları arasında alan olarak %997, üretim olarak %171 artış sağlandığına dikkat çeken Kirişçi, “TÜİK verilerine göre 2021 yılı itibari ile meyve veren ağaç sayısı 13.899.312 adet meyve vermeyen yaşta ağaç sayısı 12.719.106 adettir. Meyve vermeyen ağaçların üretime katılması ile ceviz ürünü yeterliliği ve rekoltenin yükselmesi öngörülmektedir. Ceviz ürünü yeterlilik derecesi % 80,8’dir” açıklamasında bulundu.
Kirişçi, “Bakanlığımız tarafından sağlanan sertifikalı fidan kullanım desteği kapsamında 2005 yılından itibaren 582 bin 389 dekar alanda tesis edilen ceviz bahçeleri için toplam 117 milyon 748 bin 470 TL ödeme yapılmıştır” dedi.
Badem üretimiyle ilgili verileri de açıklayan Kirişçi, “Ülkemiz badem üretimi 2002 yılında 7.800 ha alanda 41.000 ton, 2021 yılında 57.732 ha alanda 178.000 ton olarak gerçekleşti” dedi. Kirişçi, “Meyve vermeyen ağaçların üretime katılması ile badem ürünü yeterliliği ve rekoltenin yükselmesi öngörülmektedir. Badem ürünü yeterlilik derecesi %81,9” ifadelerini kullandı.
DEPREM BÖLGELERİNDE CEVİZ ÜRETİMİ BÜYÜK ZARAR GÖRDÜ
Ceviz Üreticileri Derneği (CÜD) Eş Başkanı Ömer Ergüder, 6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve çevresindeki 10 ili etkileyen afetin, Kahramanmaraş başta olmak üzere Malatya, Adıyaman ve Hatay bölgelerindeki ceviz bahçelerinin etkilendiğini ifade etti. Ergüder, altyapı kaynaklı sulama ve bakım konularında yaşanan aksaklıkların ürün kaybını ve verim düşüşünü beraberinde getirebileceğinin altını çizdi. Sulama ve bakım sorunlarının tarımsal üretim faaliyetlerinin gecikmesi veya yapılamamasına neden olabileceğini belirten Ergüder, “Hasat edilmiş ve depolanmış ürünlerin çoğu zarar görerek kayıplar yaşanmasına neden olabilir. Öte yandan deprem, bölgedeki meyve bahçelerinin sulama altyapılarına da zarar verdi. Yaşadığımız deprem felaketi nedeniyle, ceviz başta olmak üzere sert kabuklu meyvelerde fiyatlar da etkilenecektir diye tahmin ediyoruz” dedi.
“KAHRAMANMARAŞ’TA CEVİZ ÜRETİMİNİN %7’Sİ YAPILIYOR”
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sütyemez ise Türkiye ceviz üretiminin yüzde 7’sinin Kahramanmaraş’ta, yaklaşık yüzde 20’sinin de depremden etkilenen diğer illerde gerçekleştiğini söyledi. Prof. Dr. Sütyemez, “Kahramanmaraş, deprem bölgeleri içerisinde oransal olarak en fazla ceviz üretim payına sahip” diye konuştu. Sert kabuklu meyvelerin en çok yetiştirildiği alanların depremden etkilenen illerinin sınırları içerisinde yer aldığını söyleyen Prof. Dr. Sütyemez, “Deprem, bölgelerdeki meyve bahçelerinin sulama altyapılarına değişik seviyelerde zararlar verdi. Bu zararın ceviz, antepfıstığı ve badem üretimine ne oranda yansıyacağı konusunda şu anda bir fikir söylemek doğru olmasa ürünlerin fiyatlarına bir etkisi olacağını öngörüyoruz” dedi.
Cevizin diğer sert kabuklu meyvelere göre suya karşı daha hassas olduğu bilgisini de veren Prof. Dr. Sütyemez “Bahçelerdeki sulama altyapılarındaki sorunların acilen giderilmesi ve bu işlem sırasında ceviz bahçelerine öncelik verilmesi gerekiyor. Bölgedeki üretimi teşvik edecek ekstra desteklerle, ceviz üreticisinin moral ve motivasyonunu da yükseltmek gerekiyor” diye konuştu.
Comments